პალმის რტოებს ჩაუვლიან ლანდები, და ღმერთკაცის ჯვარცმულ სახეს ვნახავ, მდუმარებას ხელში აყავს ხატები, შენ იუდას გაღიმებას ხატავ. ზეთისხილის მთას დაჰყურებს მთვარე, გველისფერი გზა მიჰყვება ტაძარს, და მესიას შეიპყრობენ მალე, დღეს იუდას ჩვენში ბევრი ბაძავს. ვნების კვირა გაგრძელდება დილამდე, საიდუმლო სერობასაც ვთლიდი, ხელს დაიბანს პონტოელი პილატე, მაცხოვარს კი უთვალავჯერ ვყიდი. გულისთქმას რომ დაბრმავებით ვენდე, მიწევს ბევრი განსაცდელის ატანა, და ჭოწმანობს მოციქული პეტრე, ქრისტე ეტყვის გამშორდიო სატანა. ნაზარეთის თხემისფერი კედლები, ერთხელ მაინც უნდა ნახოს კაცმა, ჯერ დახატე ზეთისხილის ქედები, მერე უფრო ადვილია ჯვარცმა...
დე, იცი… ღამით ცრემლი მომდის ხანდახან და გარინდებულ სიმარტოვეს ტუჩებზე ვითლი, ჩემი ცხოვრების ის ეტაპი უკვე დამთავრდა და ყოველ დილით, მაკიაჟით მე ფერებს ვიცვლი. დე, იცი… მე მაჩუქეს, აპრილის კაბა და არათითზე წამომაცვეს მბზინავი რგოლი, მე გავიზარდე თუ ის კაბა დაპატარავდა არ ვიცი, მაგრამ მის ნაფლეთებს ყოველდღე ვწონი. დე, იცი… მტკივა სისხლისაგან დაცლილი გული, ლიბრგადაკრული თვალის ჭრილით ვეღარას ვხედავ, საწოლზე კუტი ლავაშივით პირქვე გართხმული რიჟრაჟით ისეც გახუნებულ ოცნებებს ვღებავ. დე, იცი აღარ მინდა დავხუჭო თვალი, აღარც ჯიუტი შეგრძნებების მოგერიება, უნდა გამიგო, ზოგჯერ უნდა გავიღო ხარკი და მისთვის ზოგჯერ ზედმეტია მონანიება. დე,იცი… დასაწყისი შენა ხარ მხოლოდ და შენი სუნთქვა ყოველ ღამით, ჩემს ატირებას ნასკვავს ნერვებად და უაზრო ცხოვრების ბოლოს მე… გათელილი ბავშვობისთვის გთხოვ პატიებას. დე, იცი… გაზაფხული მოვიდა მგონი.. მაკა
ვითარი მაშინ იდუმალება დაისადგურებს შენს არემარეს! რა სანახავი წარუტყვევს თვალთა მაშინ შენს ტურფას სერზედ მდგომარეს! ძირს გაშლილს ლამაზს ველსა ყვავილნი მოჰფენენ, ვითა ტაბლას წმიდასა, და ვით გუნდრუკსა სამადლობელსა, შენდა აღკმევენ სუნნელებასა!
მახსოვს იგი დრო, საამო დრო, როს ნაღვლიანი, კლდევ ბუნდოვანო, შენს ბილიკად მიმოვიდოდი, და წყნარს საღამოს, ვით მეგობარს, შემოვეტრფოდი, რომ ჩემებრ იგიც იყო მწუხარ და სევდიანი!
ოჰ, ვით ყოველი ბუნებაც მაშინ იყო ლამაზი, მინაზებული! ჰე, ცაო, ცაო, ხატება შენი ჯერ კიდევ გულზედ მაქვს დაჩნეული! აწცა რა თვალნი ლაჟვარდს გიხილვენ, მყის ფიქრნი შენდა მოისწრაფიან, მაგრამ შენამდინ ვერ მოაღწევენ და ჰაერშივე განიბნევიან!
მე, შენსა მჭვრეტელს, მავიწყდების საწუთროება, გულის-თქმა ჩემი შენს იქითა... ეძიებს სადგურს, ზენაართ სამყოფთ, რომ დაშთოს ის ამაოება... მაგრამ ვერ სცნობენ, გლახ, მოკვდავნი განგებას ციურს!
დაფიქრებული ვიდეგ სერზედა და ცათა მიმართ მზირალს ტრფობითა, შემომერტყმოდა მაისის მწუხრი, აღმვსები ნაპრალთ მდუმარებითა; ხანდისხან ნელად მქროლნი ნიავნი ღელეთა შორის აღმოკვნესოდენ და ზოგჯერ ჩუმნი შემოგარენი ამით ჩემს გულსა ეთანხმებოდნენ!
მთაო ცხოველო, ხან მცინარო, ხან ცრემლიანო, ვინ მოგიახლოს, რომელ მყისვე თვისთა ფიქრთ შვება არა იპოვნოს და არ დახსნას გულსა ვაება, გულ-დახურულთა მეგობარო, მთავ ღრუბლიანო!
სდუმდა ყოველი მუნ არემარე, ბინდი დაგეკრა ცისა კამარას, მოდევს მთოვარეს, ვითა მიჯნური, ვარსკვლავი მარტო მისა ამარას! გინახავთ სული, ჯერეთ უმანკო, მხურვალე ლოცვით მიქანცებული? მას ჰგავდა მთვარე, ნაზად მოარე, დისკო-გადახრით შუქმიბინდული!
ამგვარი იყო მთაწმინდაზედნიკოლოზ ბარათაშვილი შემოღამება! ჰოი, ადგილნო, მახსოვს, მახსოვს, რასაც ვჰფიქრობდი მე თქვენთა შორის და ან რასაც აღმოვიტყოდი! მხოლოდ სული გრძნობს, თუ ვითარი სძღვენით მას შვება.
ჰოი, საღამოვ, მყუდროვ, საამოვ, შენ დამშთი ჩემად სანუგეშებლად! როს მჭმუნვარება შემომესევის, შენდა მოვილტვი განსაქარვებლად! მწუხრი გულისა - სევდა გულისა - ნუგეშსა ამას შენგან მიიღებს, რომ გათენდება დილა მზიანი და ყოველს ბინდსა ის განანათლებს!
გაპუტულო გლეხის შვილო, შენ პაწაწინაო! აგრე ტკბილად, უდარდელად რამ დაგაძინაო? დედის მკერდში მიგიგნია შენ ტკბილი ბინაო... დაიძინე, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!..
დედა ეტყვის: „გენაცვალოს შენი მშობელიო, ძუძუებში ჩაგივლია პაწაწა ხელიო! შენს ვაჟკაცობას მომასწრებს მე ღვთისმშობელიო! მამაშენის ბედის არ ხარ, შენ სხვა ბედს ელიო: შენი ვარსკვლავი სხვა არის – ბედმა გიცინაო! იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!
ღმერთს შენი ბედნიერება წინეთ უსახავსო, შენც მის ნაცვლად ემსახურე, ნურას იზამ ავსო, დედას თმას ნუ მაწეწინებ, ნუ ჩამაცმევ შავსო! სხვებ რა გიჭირს: ხომ შეიტყვე, ბატონი არ გყავსო! რისთვის შეკრთი? მართალია! რამ შეგაშინაო?! იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!..
გაიზრდები, გენაცვალე, თავისუფალიო; ბატონი ვერ შეგაწუხებს, ვერც გაგტეხს ვალიო; შენს მტერსა და მოშურნესა დაუდგეს თვალიო; ჭირისა და ავ თვალისგან გიხსნის უფალიო! ხომ გიამა, გენაცვალე! მან გაგაცინაო? იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!
დიდი კაცის შვილს სკოლაში გვერდთ მიუჯდებიო; აბა, შენ იცი, ბიჭოჯან, როგორ ეცდებიო; ძველ ბატონის შვილს სწავლაში ნუ ჩამორჩებიო, გლეხსა ნიჭი არა აქვსო, არ აფიქრებიო!.. შენი დაჩაგრული ძმები შენ უნდა იხსნაო, იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!
ჩინოვნიკებიც არიან ჩვენი გამწვალეო: ჩვენს საქმეზე როცა მივალთ, გვერტყვიან: „ხვალეო", და, ჩვენ როცა დაგვსაქმებენ, მაშინ კი - „მალეო!" ამას შენ ვეღარ გეტყვიან, შენ გენაცვალეო, რომ ვეღარ დაგიბრიყვებენ, თუ რო თავი სცნაო! იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!
პაწაწინა იადონო და ვარდის კონაო, დღეს ხომ კარგად გაიგონე ჩემი ნანინაო? და, თუ კარგად გაიგონე, ხომ მოგეწონაო? მაშ, ნუ გძინავს! გაიღვიძე! იცან ქვეყანაო! შენც შეიტყვე ამა სოფლის ცრუ გამოცანაო! იავ-ნანა, ვარდო-ნანა, იავ-ნანინაო!
ღმერთო მიიღე ვედრება, ეს ჩემი სათხოვარია: არ დამეკარგოს გულიდამ მე შენი სახსოვარია! გულს ნუ გამიტეხ ტანჯვაში, მამყოფე შეუდრკელადა; ვფხიზლობდე, მუდამ მზად ვიყო დაჩაგურლების მცველადა, ბალახი ვიყო სათიბი, არა მწადიან ცელობა; ცხვრადვე მამყოფე ისევა, ოღონდ ამშორდეს მგელობა; არ წამიხდინო, მეუფევ, ეს ჩემი წმინდა ხელობა! მაშრომე საკეთილოდა, თუნდ არ მოვიმკო ნაყოფი, შვილთ საგმოდ არ გამიხადო ჩემი მუდმივი სამყოფი. გულს ნუ გამიქრობ ლამპარსა, მნათობს ტრფობისა შეშითა, ნუ მავლევ ქვეყანაზედა გაცივებულის ლეშითა, თვალებში მადლდაკარგულსა, შუბლზე გაკრულის მეშითა. ნუ დაუკარგავ ჩემს სატრფოს მადლს, გულზე ცეცხლის მდებელსა, ნუ დაუძვირებ ოცნებას, შენს ხმას, სხივგამომღებელსა, - სიცოცხლედ უღირს ბეჩავსა, ეძახის თავის მხლებელსა. გულს დარდი გამიდიადე იმ სანეტარო საგანზე, დაწერე ფიქრი, ღრმა, მწვავე ჩემის გონების საბანზე!.. გონებას ფიქრი სტანჯავდეს, გულს ცეცხლი სწვავდეს ძლიერი, მშიოდ-მწყუროდეს კეთილი, ვერ გავძღე, მოვკვდე მშიერი... ნუ დამასვენებ ნურასდროს, მამყოფე შეძრწუნებული, მხოლოდ მაშინ ვარ ბედნიერ, როცა ვარ შეწუხებული. როცა გულს ცეცხლი მედება, გონება მსჯელობს საღადა, მაშინ ვარ თავისუფალი, თავს მაშინა ვგრძნობ ლაღადა. მფარავდეს შენი მარჯვენა, კალთა სამოსლის შენისა, სანამ არ მოვა დრო-ჟამი სულ ბოლოს ამოქშენისა. სული - შენ, ლეში - მიწასა, აღარა ვგლოვობ ამასა; თევზი - წყალს, ცასა - ვარკვლავი, შვილი - დედას და მამასა.
